Het nieuwe ontwerp voor Mangazina di Rei

Beste allemaal,

Ondertussen zijn alweer 7 dagen verstreken sinds het vorige reisverslag. Het is dus weer tijd voor een nieuw verslag.
Om te beginnen gaat alles goed met me. Nog altijd schijnt de zon volop op Bonaire en lijkt het steeds een graadje warmer te worden. Net of 30 graden nog niet genoeg is?! De afgelopen weken, met name de twee weken waarin mam & pap hier op Bonaire waren, stond er een stevige wind. Gelukkig is deze sinds afgelopen week wat meer gaan liggen. Ook al is het fijn om een briesje te hebben, op een gegeven moment zijn de plooien wel uit je broek gewaaid.
Afgelopen week ben ik opnieuw naar kapper/ elektricien Bolle geweest voor een knipbeurt. Ondanks de vraag om het op dezelfde lengte te knippen viel het dit maal wat korter uit als de vorige keer. Hoe langer ik hier ben, des te meer ik op het stereotype Antiliaan begin te lijken. Korte haartjes, aan de voorkant vakkundig afgepunt met een scheermes en de zijkanten strak in de lijntjes geschoren met natuurlijk een mooi puntje in de bakkebaarden. Nu nog een diamanten oorbel en een grote, gouden ketting of zal ik mijn uiterlijk toch maar behouden zoals die nu is?

Wellicht is het leuk om jullie eens te informeren over mijn stageopdracht. Bij de foto’s heb ik een plattegrond van het ontwerp toegevoegd. Aan de hand daarvan zou ik jullie graag eens wat meer willen vertellen over de keuzes die ik gemaakt heb en de ontwerpopgave waar ik voorgestaan heb. Helaas is het ontwerp nog niet opgekleurd. Daar zal ik deze week aan gaan werken. Het is de bedoeling om de plattegrond op te gaan werken met aquarel, evenals de sfeerimpressies waarvan ik een foto toegevoegd heb. De plattegrond heb ik voorzien van een aantal letters zodat het hopelijk wat makkelijker te volgen is.

Allereerste een korte introductie voor diegene die het gemist hebben of het nog niet weten. Mangazina di Rei is het tweede oudste, stenen gebouw van Bonaire. In de tijden van de slavernij diende het de functie als pakhuis. De vertaling van Mangazina di Rei is dan ook: het pakhuis van de koning. In het weekend liepen(!) de slaven vanuit het zuiden naar het noordelijke Rincon om daar hun rantsoen op te halen. Een enkele tocht van ongeveer 20km. Het rantsoen bestond uit 6 liters sorghum voor de mannen en 5 liters sorghum voor de vrouwen. Sorghum is een kleine maïssoort waarvan voornamelijk pap en pannenkoeken worden gemaakt. Nog altijd is Sorghum een belangrijk landbouwproduct voor Bonaire. Het is namelijk een van de weinige gewassen die aardig wil groeien op deze voedingsarme maar zoutrijke bodem, met daarbij problemen als een zoute zeewind, veel zon en weinig water.
Tegenwoordig is Mangazina di Rei een cultuurpark waar de bezoeker (zowel lokalen als toeristen) onder het mom van See, Feel and Taste een culturele ervaring krijgen. Het gaat hier om cultuur in de breedste zin. Van lokale muziek, lokaal eten, een expositie over de slavernij en de komst van Europese importproducten tot de ontwikkeling van de architectuur op Bonaire. Voornamelijk voor het laatste aspect en de erosie- en parkeerproblematiek ben ik als stagiaire aangenomen bij Mangazina di Rei.

A De parkeerplaats (Foto 1)
De huidige parkeerplaats van Mangazina di Rei bestaat uit een steile, zanderige helling waar geen enkele belijning aangegeven is. Waar er geparkeerd moet en mag worden? Niemand kan het weten. Daarnaast is de steile, kale helling in tijden van hevige regenval sterk onderhevig aan erosie (Foto 2). In de toekomst zal de parkeerplaats op een niveau komen te liggen. Een keermuur dient de grond op te vangen. Een hellingbaan vormt de toegang tot de parkeerplaats. Op de parkeerplaats wordt een onderscheid gemaakt tussen parkeerplaatsen voor tourbussen, auto’s en gecombineerde parkeerplaatsen. Parkeerplaats die in drukke tijden ook door tourbussen gebruikt kunnen worden. In dat geval zal een tourbus twee parkeerplaatsen in beslag nemen. Vanuit de parkeerplaats loopt men via een trap richting de ingang van Mangazina di Rei. Een rolstoelhelling zal er voor zorgen dat het terrein ook voor invaliden toegankelijk zal worden.

B Het boventerrein van Mangazina di Rei
Op het boventerrein van Mangazina di Rei zullen er weinig ingrijpende veranderingen plaatsvinden. Waar het om draait is het bekijken van de aanwezige functies en kwaliteiten, het beoordelen van deze kwaliteiten en dat weten op te waarderen. Ter hoogte van het podium is een prachtig uitzicht aanwezig over Rincon en het national park. Een zichtlijn vanuit het hoofdpad zal tussen de twee nieuw podia (foto 3) doorlopen en de bezoeker al bij binnenkomst naar het uitzicht toetrekken. De nieuwe podia vergroten de multifunctionele inzetbaarheid van het terrein en maken het mogelijk om grotere groepen te ontvangen bij Mangazina di Rei. Ook zouden er in de toekomst concerten kunnen worden gegeven. Ter zijde van het kantoor wordt een bordes (foto 4) aangelegd waar men tevens de mogelijkheid krijgt om onder het genot van een hapje en/of drankje van het uitzicht te genieten. Ook kan men vanuit deze plaats de spelende kinderen in de speeltuin in de gaten houden.

C De speeltuin
Momenteel bestaat de speeltuin slechts uit een groot speeltoestel. In de toekomst zal de speeltuin uitgebreid worden met diverse natuurlijke speeltoestellen en zal de speeltuin omgetoverd worden tot een natuur-, speel- en leertuin. Een avontuurlijke plek waar kinderen hun fantasie kunnen prikkelen en fysieke vaardigheden, als evenwicht, leren verbeten. Denk daarbij aan een schommel met autobanden, boomstammetjes om op te springen en natuurlijke glijbanen van de bestaande helling af. Vrij goedkope ingrepen die de kwalitatieve waarde van de speeltuin sterk verbeteren.
Ook de speeltuin zal rolstoelvriendelijke worden met een aantal speeltoestellen voor invaliden. Deze speeltoestellen zijn bereikbaar via het pad dat langs het bordes loopt.
Naast de speeltuin is een stookplaats aanwezig waar in de avonturen een kampvuur gemaakt kan worden. Ook deze plaats is multifunctioneel inzetbaar. Zo kan er een avond georganiseerd worden om verhalen te vertellen bij het vuur of kan de ruimte verhuurd worden aan een familie om te bbq’en.

D Rinconsito
Rinconsito is het openluchtmuseum van Mangazina di Rei. Hier zal de bezoeker de ontwikkeling van de architectuur ervaren en wordt men terug genomen in de tijd. Het openluchtmuseum begint bij het prilste begin, in de tijd van de Indianen, en zal lopen tot aan het begin van de 21ste eeuw. Naast de drie historische huisjes die er op het moment aanwezig zijn in het park, zullen er nog zeven bouwstijlen bijgebouwd worden. Als volgt zijn dat:
1. De kas di yatu
Het zogenoemde cactushuis.
2. Een ramada
Een soort veranda gemaakt van flambeel (het hout van een cactus).
3. De kas di bara
Het gevlochten takkenhuis. Een Afrikaanse bouwstijl afkomstig uit de tijd van de slavernij.
4. Een kas di bara gecombineerd met een ramada
Het begin van het ontstaan van de Bonairiaanse bouwstijl.
5. Een kas di piedra
Stenen gebouw gemaakt van gestapelde koraalstenen die gepleisterd werden met kalk.
6. Een kas di hadrei
Het vleugelhuis. Getypeerd door een middengebouw met daarvoor en/of daarachter een vleugel. Als het ware een T- of H-vorm, voortgekomen uit de combinatie van een kas di bara met een ramada; (Foto 5)
7. kas di hala
Oftewel het halhuis. Één van de grotere woningtypen, veelal voorkomend met een verdieping.
8. Een kas di bliki
Een woningtype afgewerkt met het blik van olievaten. Deze bouwstijl ontstond waarschijnlijk tijdens de industriële revolutie wanneer Bonaire voor het eerst kennis maakt met importproducten.
9. Een kas di tabla
Woningtype afgewerkt met hout. Kent dezelfde ontstaanswijze als een kas di bliki.
10. Een kas di porchi
Oftewel portiekwoning. Ontstaan nadat de Antillen begonnen met het produceren van cementen bouwblokken. De kas di porchi is vandaag de dag nog steeds een veel gezien en gebouwd woningtype.

Deze bouwstijlen zijn gebaseerd op een rapport dat uitgebracht is door cultuurkundige F. Booi.

Naast deze zeven bouwstijlen zullen er op de kunuku nog een aantal rancho's worden geplaatst. Kleine, lemen hutjes waar vanuit men toezicht kon houden op de brandende kalk- en houtskoolovens. Ook zal er een schooltje en kappel op het terrein gevestigd worden waar men ziet hoe er op traditionele wijze les gegeven werd en de godsdienst beleefd werd. De kerk krijgt het oorspronkelijke uiterlijk van de katholieke kerk in Rincon. De vormgeving is gebaseerd op archiefbeelden.

Een groot aantal van deze gebouwtjes zullen een invulling krijgen als expositieruimte voor objecten uit het museum of een ruimte waar demonstraties en activiteiten gehouden kunnen worden. De kas di hala zal deel uit gaan maken van een gebouwencomplex (het idee van een landhuis) waarin zich verschillende functies kunnen vestigen als een atelier, muziekklas, toiletgebouw, berging en kantoorruimte. (Foto 6 en foto 7)
De kas di hadrei zal een invulling krijgen als beheerderswoning. Het is de bedoeling dat Heleen en Danilo in de toekomst op het terrein zullen gaan wonen.
Naast de woningtypen is er plaats voor een stukje landbouwgrond waar geiten gehouden kunnen worden en landbouw bedreven kan worden op authentieke wijze.

Het gehele ontwerp is min of meer ontworpen evenwijdig aan de hoogtelijnen om problemen als erosie in de toekomst te voorkomen. De greppels, evenwijdig aan de wegen, dienen de functie als infiltratiegebied voor regenwater en kanalen in tijden van hevige regenval. Deze kanalen dienen het regenwater richting de dammen te leiden. Door deze waterstructuur moet het water zo lang mogelijk op eigen terrein vastgehouden worden om verdroging tegen te gaan en het grondwaterpeil in de toekomst langzaam te doen stijgen.

Kort omschreven is dit het ontwerp in een notendop. Hopelijk hebben jullie er iets van begrepen. Mochten er vragen zijn dan stel ze gerust en zijn jullie benieuwd naar het hele plan, dan wil ik het met plezier een keer uit komen leggen aan de hand van het presentatieboekje wanneer ik weer terug ben in Nederland.
Hopelijk heb ik jullie door middel van dit verslag wat meer kunnen betrekken in mijn stageopdracht.
De komende weken zullen voornamelijk in het teken staan van het afronden en opstellen van een presentatieboekje. Mijn eindpresentatie zal plaatsvinden op maandag 28 april. Een besloten gemeenschap van betrokkenen die aan het project een bijdrage hebben geleverd zijn uitgenodigd. Waarschijnlijk zal de groep uit twintig tot dertig man bestaan.

Ik houd het weer gezien. Het verslag is inmiddels weer lang genoeg geworden en wordt onderhand weer eens tijd om naar bed te gaan.
Heel veel groeten en tot snel allemaal.

Ayo, Luc